OK SHTV – 4e ronde: drie koplopers op 3½ punten

In de laatste ronde voor de Hemelvaartsdag-break loopt Gert-Jan Willighagen lichte averij op, waardoor er weer een kopgroep van drie geformeerd is.

Verslaggeving en toernooi-informatie is op de site van de organiserende vereniging SHTV te vinden.

Armin Segger schrijft: „De strijd om de eerste plaats tussen Gert-Jan Willighagen (wit) en Armin Segger eindigde in remise. Na een ernstige beoordelingsfout in de opening kwam zwart zeer slecht te staan. Wit kon een dame winnen in ruil voor een toren en loper. Hij liet dit na, waarop zwart opgelucht kon vluchten in een min of meer gelijkstaand eindspel.”

René Weerts schrijft: „Het was een vreemde partij, Kees van Gelder gaf pionnen en stukken weg of het niks was. Voor 21:00 gaf hij de partij op. Na enkele zetten koos Kees voor de verkeerde voortgang en dat liep helemaal verkeerd af. Beide wonnen we een toren maar, ik kon mijn loper terugzetten terwijl zijn paard werd gevangen.”

Han Nicolaas schrijft: „In mijn partij met wit tegen Rob Dijkstra draaide eigenlijk alles om de witte pion op e5. Als die eraf ging zou zwart uitstekend staan, als wit 'm kon behouden staat wit goed. Het lukte me met veel kunst-en vliegwerk deze pion op het bord te houden en zelf de zwarte pion op e4 te winnen. Daarna kwam Rob met een toren op de 2e rij binnen maar dat zag er gevaarlijker uit dan het was. Ik kon zelf met dame en toren de zwarte stelling binnendringen en de zwarte stukken vastleggen. Na een foutje van Rob kon ik de dame voor de toren en loper winnen maar dat liet Rob zich niet meer bewijzen: hij gaf direct op. Een leuke pot!”

Ik was erg fortuinlijk; speelde nadat zojuist mijn paard op c3 was geslagen, mijn paard naar d4, hopend dat zwart niet gelijk tot ruil zou overgaan. Tot mijn geluk speelde hij in deze positie Db4 om dameruil af te dwingen. Hij had de voortzetting die tot mat in 4 leidt, niet gezien:

25.Lh6+ Kxh6 26.Df8+ Kg5 27.Pf3+

Zwart gaf op, hij gaat na de volgende zet mat.

Als je een beetje moe bent en licht verkouden is het niet prettig om een zware partij te moeten spelen. Ik was dan ook niet ontevreden met de indeling, met wit tegen de op papier wat zwakkere tegenstander Adel Felfel. Binnen enkele zetten na de opening maakte Adel een ongelukkige manoeuvre, die hem een gebrek aan ruimte en een slechte ontwikkeling opleverde. Op de negende zet ging hij -helaas voor hem- al echt in de fout, waardoor ik kon inslaan op f7 en zijn koning vast kwam te staan in het centrum. Herstel was toen al niet meer mogelijk. Zwart zou snel ten onder gaan aan het geopende gat op f7. En ik kende geen genade. Op de zestiende zet gaf hij het terecht op. Maar dat wil niet zeggen dat het geen leerzame partij was. Kijk maar even mee.

1.d4 Pf6 2.Pf3 g6 3.c4 d5?!

Een zet te vroeg gespeeld om in de Grünfeld Indische Verdediging te komen. Normaal volgt daarvoor eerst 3… Lg7 4.Pc3 en dan pas d5 5.cxd5 Pxd5. Want dan kan zwart na 6.e4 Pxc3 spelen en na 7.bxc3 0-0 met zetten als c5 gevolgd door Pc6 en Da5, en indien mogelijk Lg4, de druk op het witte centrum opvoeren. Zwart probeert dan met zijn pionnenmeerderheid op de damevleugel in het eindspel te winnen, terwijl wit via d5 met zijn pionnen in het centrum wil oprukken en eventueel voor een koningsaanval wil gaan. Er zijn scherpe varianten bekend waarbij wit zijn toren op a1 offert en laat slaan door de sterke loper op g7.

4.cxd5 Pxd5 5.e4 Pf6

Omdat wit nog geen Pc3 gespeeld had kon zwart na 5.e4 niet ruilen op c3 en moest hij terug met zijn paard naar f6 of b6. Daarom was 4… Dxd5 waarschijnlijk iets beter dan Pxd5. Er kan dan –na 4… Dxd5- volgen: 5.Pc3 Da5 6.Ld2 Db6 en de schade is nog beperkt. Nu heeft zwart én geen ruimte én geen stukken ontwikkeld. Niet goed zou echter 4…. Lg7 zijn geweest. Wit speelt dan geen 5.Pc3 d5 met overgang naar de Grünfeld, maar 5.Da4+ Ld7 (of 5… c6 6.dxc6) 6.Db3! Lc8 7.Pc3 en de extra pion op d5 is voldoende gedekt.

6.Pc3 Pc6 7.Lc4 a6 8.a4 Lg7 9.h3…

Op zich was op zet 8 (en ook op zet 9) al meteen de zet e5 mogelijk voor wit. Maar ik had geen haast om mij te comprimeren. Naast elkaar zijn de pionnen sterker dan wanneer er ééntje is opgeschoven. Tenminste, zo legde Euwe dat vroeger uit in zijn openingsboekjes. Met de formatie d4-e5 zijn de witte velden d5 en f5 immers beschikbaar gekomen voor zwarte stukken, zoals Lf5 en –op den duur- Pd5. Daarom wachtte ik met e5 en verhinderde ik met 8.a4 de tegenzet b5; en met 9.h3 verhinder ik Lg4 en ruilen op f3. De partij die weinig ruimte heeft, zwart in dit geval, heeft immers meestal baat bij stukkenruil.

Misschien leek daarom in bovenstaande stelling 7… Lg4 beter dan 7… a6. Ontwikkeld een stuk en kan deze eventueel ruilen op f3. Maar in dit geval faalde 7… Lg4 op 8.Db3!, met dubbele aanval op f7 en b7; en met ont-penning van het paard op f3, waardoor ook nog Pg5 kan volgen. De partij ging na 9.h3 verder met een uiterst ongelukkige paard manoeuvre die een nare dubbelaanval mogelijk maakte.

9… Pb4?

Springt in het gat en dat lijkt misschien logisch, omdat het paard op b4 niet meer door een witte pion kan worden weggejaagd. Maar eigenlijk –en eerlijk gezegd- ook zonder de dubbel aanval die volgt is dit niet zo’n goede zet. Het paard valt niets aan en doet ook niet veel op b4. Beter was waarschijnlijk e6 (de loper van c8 kan voorlopig toch niet goed naar buiten) gevolgd door Pe7. Nu, na 9… Pb4, kan wit met zijn dame zowel het paard op b4 als de pion op f7 aanvallen.

10.Db3! a5

Wat anders. Op 10… 0-0 of 10… e6 volgt Dxb4 en staat zwart een stuk achter.

11.Lxf7+ Kf8 12.Lc4…

Toch maar even de loper weer in veiligheid brengen, en veld d3 dekken! Ik dacht dat 12.0-0 Pd3 13.Le3 minder aantrekkelijk was wegens Pxb2! Want na 14.Dxb2 volgt dan Kxf7, en ook zonder Dxb2 lijkt de witte loper van f7 niet goed meer terug te kunnen. Maar dat blijkt erg mee te vallen na 14.Pe5! en wit staat veel beter. Minder goed was meteen 12.Pg5?!, want dan komt wel Pd3+ gevolgd door Dxd4. Terug naar de partij. Op de volgende zet dekt zwart alvast veld f7 en gaat hij het potentiële familieschaak op e6 tegen, dat kan dreigen na Pg5.

12… De8 13.0-0 c6 14.Pg5! h6(?) 15.Lf7!

Ja, daar is de loper weer, terug op f7. De pointe is dat na het gespeelde 15… Dd8 gewoon 16.Lxg6 volgt, waarna er mat dreigt op f7 met de dame! Dat was mijn bedoeling toen ik Pg5 speelde. Door h6 uit te lokken is pion g6 ongedekt komen te staan.

15… Dd8 16.Lg6

Hier gaf zwart het op, en terecht, want behalve Df7 mat dreigt er –na bijvoorbeeld 16… e6- nu ook Pf7 met kwaliteitswinst. Het is game over en 1-0. Over twee weken kan ik maar beter goed uitgerust zijn en niet meer verkouden, want dan mag ik tegen de als eerste geplaatste William van Zanten vol aan de bak.

Na afloop van de partij in de derde ronde van dit toernooi waren de eerste woorden van Cor Kanters: „Je speelde erg snel in het begin”. In de vierde ronde heb ik aangetoond dat het nog sneller kan. Waarbij het in zettenaantal langer duurde voordat het spaak liep.

In een periode dat er sprake is van betrokkenheid bij grote evenementen met veel impact wil het geduld voor het schaken er wel eens bij inschieten. Zo is er de Leiden Marathon geweest op 18 mei en het Europa Cup voor landskampioenen in de Atletiek in het Olympisch Stadion op 24 mei. Desondanks kunnen er dan toch wel interessante, leuke partijen op het bord komen; ook al leveren die geen punten op in zo'n fase.

In de partij tegen Jan Verheijen komt het Engels op het bord.

1. c4 c5 2. g3 Pc6 3. Lg2 e5 4. Pc3 Pge7 5. Pf3 d6 6. O-O g6 7. d3 Lg7 8. Lg5 O-O 9. Db3 a6 10. Pd5 f6 11. Ld2 Pxd5 12. cxd5 Pd4 13. Pxd4 exd4 14. Tac1 b5 15. a3 Lg4 16. Dd1 Dd7 17. b4 Tac8 18. f3 Lh3 19. Lf4 Lxg2 20. Kxg2 g5 21. Ld2 Df5 22. Db3 Tfe8 23. Tf2 h5 24. h3

Hoewel er hier en daar wel iets betere alternatieven zijn voor de gespeelde zetten, ziet het spel tot hier er in grote lijnen wel gezond uit voor beide formaties.

24…g4

Onmiddellijk na het spelen van deze zet zie ik de consequentie. De dame staat niet zo handig en ik besef dat de partij daarmee eigenlijk afgelopen is. Doch het afwikkelen van het complete eindspel is wel zo interessant.

25. fxg4 Dg6 26. gxh5 Dxh5 27. g4 Df7 28. Lf4 c4 29. dxc4 bxc4 30. Df3 Df8 31. Dg3 Df7 32. Df3 Df8 33. Tc2 Lh6 34. Lxh6 Dxh6 35. Dxf6 De3 36. Df7+ Kh8 37. Df3 De5 38. Df6+ Kg8 39. Dxe5 Txe5 40. Tf5 Te3 41. Tf6 Txa3 42. Txd6 d3 43. exd3 Txd3 44. Tc6 Td8 45. T2xc4 T3xd5 46. Txa6 Td2+ 47. Kg3 Tb2 48. Tac6 Tb3+ 49. Kh4 Tdd3