1e klasse A – 4e ronde: Schaakhuis 2 van de nul af

Op de eerste maandag van 2014 staan er in de Haagse Schaakbond vijf competitiewedstrijden op het programma. In de 1e klasse A gaat het vlaggenschip van Pomar op bezoek bij Schaakhuis, waar het vorig seizoen gepromoveerde tweede de tegenstander is.

Het is een belangrijke wedstrijd. Pomar heeft twee matchpunten en Schaakhuis heeft – evenals Botwinnik – nog geen punten. Bij winst voor Pomar zal een belangrijke kloof geslagen worden met de nul-punten-beheerders en gelijkspel voelt ook prettig voor de bezoekers. Schaakhuis zal er echter op gebrand zijn van de nul af te komen. Met het oog op dat streven begint de wedstrijd goed voor de thuisploeg. Wanneer er op zeven borden hier en daar al tekens aan de wand verschijnen, komen ze een uur na aanvang op een 1 – 0 voorsprong. De reden van het niet-verschijnen van 1e bordspeler Wouter van Markenstein van Pomar wordt pas een dag later duidelijk als de leden van Pomar op hun clubavond het trieste en ongelooflijke bericht krijgen dat Wouter een dag eerder (zondag) in zijn slaap is overleden. Een bizarre manier om op een 1-0 achterstand te komen…

De strijd tussen Frits Berendse en Marcel Cruden gaat gedurende lange tijd gelijk op. Beide formaties krijgen een paard in het centrum op de 5e rij, waarna zwart naar een stevig ondersteunde pion op e4 combineert. Het komt er echter niet van dat een van de steunvelden d3 of f3 benut gaat worden, want de witte formatie weet zijn tegenstander te verleiden tot een kwaliteitsoffer. Het ruimtevoordeel dat wit hiermee bereikt wordt benut om de stelling te vereenvoudigen, waardoor zwart minder stukken ter beschikking heeft om oprukkende pionnen af te stoppen. Wit krijgt twee verbonden gepasseerde pionnen op de vijfde en zesde rij, waardoor de gelijkmaker een feit is: 1 – 1.

Perry van der Meer en Patrick Tjioe presenteren een partij die zeer rustig op gang komt. Vooral de eerste serie zetten worden door beide formaties zorgvuldig afgewogen, waardoor er na een uur zo'n tien zetten gespeeld zijn. In het positionele gemanoeuvreer geeft geen van beiden een krimp, waardoor weer een klein uurtje later de vrede getekend wordt en de tussenstand anderhalve punt voor beide teams toont.

Han Terpstra wordt in de partij tegen de zwarte formatie van Nadeen Taverne vroeg geconfronteerd met een zwarte centrumpion, die de vijfde rij bereikt. Een pion die de kop vormt van een pionnenformatie die verder bestaat uit koningspionnen. Deze opstelling heeft een ruimte achter deze keten als consequentie, die door de witte formatie goed benut wordt. Er wordt een dubbele kwaliteit gewonnen, maar daar tegenover staat wel dat zwart de beschikking heeft over een loperpaar en een paardenkoppel. Zorgvuldig spel is derhalve noodzakelijk om het materiele voordeel goed uit te spelen. In de verdere afwikkeling wordt er materiaal teruggegeven en nog twee pionnen gewonnen, waardoor er na vijf kwartier spelen een witte dame, toren en vijf pionnen aan het strijden zijn tegen een zwarte dame, loper en drie pionnen. Nadat de dames afgeruild zijn wordt de loper geblokkeerd en houdt de toren de koning van een ver opgerukte vrijpion, waardoor zwart kan opgeven. De bezoekers bereiken een 1½ – 2½ voorsprong.

Vlakbij de deur van het café treffen Marc de Meij en Hans Mudde elkaar op bord 8 in een boeiend schaakgevecht. De witte formatie bereikt een halfopen b-lijn, terwijl de d-lijn zich voor de zwarte formatie half opent en diens c-pion zich stevig op de vijfde rij nestelt en in b3 een nuttig steunveld creëert voor toekomstig effektief diagonaal en lijnbeheersing. Als compensatie weet de witte formatie de konings-pionnenstructuur open te breken, terwijl zwart al gerokeerd heeft. De witte zware stukken komen echter subtiel tempo te kort om een van hen de koningsvleugel te laten bereiken. Zwart wint een pion en krijgt een tweede pion op de vijfde rij. Een combinerende zwarte dame en loper levert een volle toren op en ontneemt de witte formatie een speelbare optie te benutten. De bezoekers lijken op rozen te zitten met een 1½ – 3½ stand.

Felix Ferschtman kiest voor het Koningsgambiet tegen de formatie van Gerrit Horst, waar twee zwarte pionnen stevig op de koningsvleugel gepositioneerd worden. Doordat verdere ondersteuning van overige zwarte stukken nog een poosje uitblijft lijkt de witte formatie het hoofd boven water te houden, totdat er op een schijnoffer ingegaan wordt. Er gaat wit materiaal verloren, waarna de zwarte formatie op fraaie wijze na ruim tweeëneenhalf uur strijd het aansluitingspunt binnenhaalt: 2½ – 3½.

Chris Gerritsen kiest voor het Slavisch in zijn strijd tegen de witte formatie van William Giraldo, waarbij de stelling lang gesloten blijft terwijl beide formaties een paard in het centrum op de vijfde rij hebben die de nodige ondersteuning biedt. Wit bereikt materieel voordeel, maar de zwarte formatie beheerst belangrijke open lijnen en diagonalen en weet naar een matdreiging te manoeuvreren. Hiermee wordt er materiaal teruggevorderd en een toreneindspel met pion meer voor zwart bereikt. Met nog ruim zes minuten op de klok tegenover ruim een half uur meer voor de witte formatie. De tijdnood breekt de bezoekers op, waardoor er pionnen ingeleverd worden en het een witte pion wordt die niet meer af te stoppen is. Het staat gelijk en geen van beide ploegen is zeker van hun matchpunten.

Het gesloten Siciliaans dat op bord 6 door Evert Roeleveld en Han Nicolaas gespeeld wordt maakt het er na drie uur spelen nog steeds niet duidelijk op. Zwart heeft een gepasseerde, stevig ondersteunde vrijpion op de zesde rij gecreëerd maar heeft wel enkele minuten minder bedenktijd over om een plan te maken deze pion en bijbehorende steunvelden optimaal te benutten om een rode loper voor de randpionnen aan de damevleugel uit te rollen. Zwart kiest voor een kwaliteitsoffer in een poging de vrijpion zelf naar de overkant te manoeuvreren, maar dit kan door de witte formatie weerlegd worden. Waarna zwart geen stukken meer heeft om een witte toren nog tegenspel te kunnen bieden. Schaakhuis haalt twee belangrijke matchpunten.